De oorlogsperiode - Slachtoffers door fusilering en afweergeschut

 

 

 

 

De maand mei 1943 heeft rouw gebracht over diverse Eindhovense families. Het in krijgsgevangenschap wegvoeren van Nederlandse officieren had een staking ten gevolge.
De hierbij afgedrukte bekendmaking spreekt voor zich: Behalve de vijf daar genoemde slachtoffers, werden nog vermoord:

Jan Gerrit Eilers, geboren 11.12.1910 (geëxecuteerd op 3 mei 1943)
Jacobus Johannes Hendricus Snoek, geboren 22.12.1907. Hij werd op 8 februari 1942 op het vliegveld geëxecuteerd.
Simon van Zandvliet geboren 6-4-1916 en geëxecuteerd op 3-5-1943

Met geen enkel woord wordt in het politie verslag van deze periode over deze moordpartij gerept. De z.g. rechtszitting werd gehouden in een zaal van "Ons Thuis" en daarbij heeft Romein nog als tolk gefungeerd.

Naar Johan Gielen is in de zgn. verzetsheldenbuurt in Acht een straat genoemd. Zie ook persoonlijke aantekeningen van politieman Gerrit Bruin die bij de zitting aanwezig moest zijn.

Na de bevrijding is op het terrein van de N.V.Philips ongeveer op de plaats waar de terechtstelling plaats gevonden heeft, een monument opgericht ter nagedachtenis van deze 7 slachtoffers, alsmede van hen die in dienst Philips door oorlogshandelingen hun leven hebben verloren.

Niet alleen bommen maakten slachtoffers. Ook het Duitse afweergeschut veroorzaakte ongelukken. Zo viel op 10 december 1941 op het terrein van de NV. Philips nabij de drukkerij een lichte granaat. Een meisje werd hierbij ernstig en twee mannen licht gewond. 

De hoofdpost van de Luchtbescherming was gevestigd in een schuilkelder achter het Van Abbe-museum.
Langs en boven het bestaande torentje van het museum had men een houten uitkijktoren gebouwd, op de top waarvan een afgesloten ruimte was van waaruit men een goed uitzicht had over de stad. (l)
De hoofdpost was met aparte telefoonlijnen of -kabels verbonden met de diverse vakposten en met het Hoofdbureau van Politie. Hierbij werd gebruik gemaakt van die ouderwetse toestellen, waaraan je nog moest draaien om verbinding te kunnen krijgen.
De maanden november en december 1941 en de eerste maanden van 1942 kenmerkten zich door betrekkelijke rust in de lucht boven Eindhoven.
Er werd in geen maanden luchtalarm gegeven.

Eind juli 1942 werd de Eindhovense kermis gehouden.
Nog tijdens die kermis, namelijk in de nacht van 30 op 31 juli 1942 viel een aantal bommen op de panden Mauritsstraat 18 en 20. Vijf personen werden levenloos onder het puin vandaan gehaald, terwijl een zwaargewonde in het ziekenhuis overleed. De aangerichte schade was groot. Van de inboedels kon zo goed als niets worden gered.
Hoofdinspecteur Matla in zijn boek: "Bij deze gelegenheid heeft de politie zeer goed werk verricht en kon men zien dat een getrainde politieman meer waard was dan diverse luchtbeschermingslieden die slechts een theoretische opleiding hadden genoten."

Van 13 tot 19 september 1942 werd een z.g. Verduisteringsweek gehouden. Resultaat daarvan was o. a. dat 142 processen-verbaal werden gemaakt wegens het niet nakomen der verduisteringsvoorschriften ten aanzien van gebouwen, dat in 71 gevallen de elektrische stroom als straf werd afgesneden en dat 368 fietsers een bekeuring opliepen wegens onvoldoende afscherming van hun lampen.
In de maand daarop werd in 221 gevallen de stroom afgesneden.
Over verduistering gesproken: Menig politieman heeft zich in die tijd gelukkig geprezen dat zijn uniformpet voorzien was van een behoorlijk stevige klep, die dikwijls de stoot tegen lantaarnpaal, hek of ander obstakel heeft opgevangen. Soms was het, ook in verband met de weersomstandigheden, op straat zo donker, dat men tastend zijn weg moest zoeken, vooral als men pas op straat kwam.

 

Links vlnr: Zuidema - Henk de Smit - Steiginga  - Kees Janse.
Rechtsboven: burgemeester van Rooy en (vlnr: Jan Aarts - Jan van den Hout en Jos de Haan)

foto boven: Bij luchtalarm was de politie uitgerust met een zwart gelakte metalen helm, afkomstig van het voormalige Nederlandse leger. Van deze helmen had men het wapenschild verwijderd. Deze helmen zijn tot de zestiger jaren de begintijd van de ME -toen nog stormbrigade genoemd- gebruikt.

TOP