De Eindhovense korpschefs - Willem Dijs

Willem Dijs


Het linker krantenartikel hierboven is uit De Tribune, het Sociaal Democratisch Weekblad van 15 maart 1929. 

Willem Dijs (rechts in 1940) was geboren te Amsterdam op 27 januari 1884 en was chef van de Bewaking bij de N.V. Philips in Eindhoven en sinds 4 maart 1929 onbezoldigd inspecteur van politie 1e klasse.
Dijs heeft tot 1 maart 1943 de scepter gezwaaid als hoofdcommissaris van politie.
Hij was op 15 januari 1941 door Dr. Seis Inquart alszodanig benoemd.(boven rechts)

Op 30 januari van dat jaar vaardigde hij de Algemene Dienstorder voor het korps uit. Daarin werd tot in detail beschreven waaraan men zich diende te houden en hoe men zich diende te gedragen.

In 1982 bracht Frans Dekkers een boek uit "Eindhoven 1933-1945".
Omdat het boek lasterlijke passages bevatte over een oud Philips topman diende het bij vonnis van de Rechtbank uit de handel te worden genomen.
In het boek komen oa. ook passages voor over Dijs en zijn praktijken. Zowel op Dijs en Brinkman wordt uitvoerig in het boek geschreven.
In het kort komt het erop neer dat zijn optreden vooral te maken zou hebben gehad met de bestrijding van vermeende communistische activiteiten door Philipswerknemers en de bestrijding van spionage binnen het bedrijf. We schrijven eind twintiger en dertiger jaren.
Dijs zou vaak hard zijn opgetreden tijdens demonstraties van arbeiders en schuwde daarbij het gebruik van zijn klewang niet. Dat had onder andere tot gevolg dat er na zo'n optreden door het Werklozen Agitatie Comité pamfletten werden verspreid met de tekst: "Arbeiders...in plaats van melk en vlees, sabelhouwen en gummiknuppels." Hieronder een afbeelding uit het boekje "Bladergroen" dat na de bevrijding werd uitgegeven en waarin een spotprent van Dijs was opgenomen die betrekking had op zijn optreden bij gelegenheid van het 50 jarig jubileumfeest van Philips. Hoewel hij schijnbaar veel onheil had voorkomen werd hij toch afgeschilderd als de NSB-er die het feest in de kiem smoorde. (bron: Philips Archief)

krant Dijs 1932 krant dijs 1933

 

 

legitimatie philips dijs 1940pag 11 philipsfeest
Omdat Dijs ook onbezoldigd ambtenaar van politie was mocht hij ook buiten het Philipsterrein optreden.Dat leidde zelfs tot vragen op landelijk politiek niveau op het gebied van wapengebruik, arrestaties, hinderlijk volgens van personen etc.
De toenmalige minister antwoordde onder andere dat de leiding van die acties niet bij de Philipspolitie berustte maar bij een inspecteur van politie. En Dijs was tevens inspecteur van politie.
Toen de toenmalige commissaris Brinkman hierop een antwoord moest geven gaf hij dat in 1932 in een geheim schrijven. Hij antwoordde ondermeer dat het hem niet bekend was dat er in Eindhoven zoveel ontstemming was over het optreden van de Philips-politie.
Ook schreef hij dat de Communistische Partij Holland (1918-1935) met de Philips bedrijfspolitie doelde op een inspecteur van de gemeentepolitie en enkele onbezoldigde rijks -en gemeenteveldwachters die politiediensten buiten de terreinen van Philips verrichtten en dat hem niets van enige terreur was gebleken.
Kennelijk stond Brinkman dus achter Dijs.

Matla schrijft in zijn boek dat kort na de bezetting van ons land Dijs door de Duitsers is hij gearresteerd, maar dat hij  na veertien dagen per luxe auto vanuit Duitsland naar Eindhoven werd teruggebracht.
Dit zou nog tijdens het bewind Brinkman zijn gebeurd. Brinkman is echter op 15 januari 1940 met pensioen gegaan.
Dijs was bij het personeel even gehaat als Brinkman geliefd. 
Toen in 1943 de Nederlandse politie naar Duits model werd omgevormd weigerde Dijs lid te worden van de N.S.B. en van de Germaanse SS. Hij werd toen ontslagen.
Toch is er onderstaande krantenartikel waarin melding van zijn arrestatie wordt gemaakt. Niet vanwege lidmaatschap van de N.S.B. maar vanwege ernstige beschuldigingen.