Sinds Bauke Veenstra (boven) degene was die verantwoordelijk was voor de arrestantenzorg is er heel veel veranderd.
De agent-cellist kreeg in het nieuwe gebouw aan de Grote Berg een eigen vertrek met een keukentje en de berging van de gewone arrestantengoederen.
Dat de vernieuwing geen overbodige luxe was is te zien op de foto links.
Bauke Veenstra zit hier als arrestantenbewaarder in een wel heel bedompte en rommelig `kantoor`.
In de bezettingstijd, toen soms meer dan honderd arrestanten logies werd verleend, zorgde "Moeke Rovers" van het voormalige "Hotel St.Jan", eveneens op de Grote Berg, voor de gedwongen loge's. Toen het politiebureau nog gevestigd was in de Rechtestraat verzorgde de conciërge Van der Ven van het Raadhuis, die achter het bureau woonde, de maaltijden.
Zowel op de eerste als tweede verdieping kwamen 11 cellen en, in de naaste omgeving van de wachtcommandant, was in het cellencomplex ook een mannen- en een vrouwen-nachtverblijfruimte met de daarbij behorende toiletten en een douche-inrichting, voor arrestanten bestemd.
rechts: Bauke Veenstra kort voor zijn pensioen in zijn nieuwe onderkomen. Je kunt je de vraag stellen wie er gevangen zat.
Achter hem zie je de handdoeken van de arrestanten hangen, ingedeeld naar cel. Iedereen had dus zijn eigen handdoek.
Er lagen echter in die tijd maar één haarkam en één scheerapparaat die dus door iedereen werden gebruikt.
Toen nog zonder morren. Het was vanzelfsprekend.
In het laatste uur van de nachtdienst moesten de arrestanten door twee surveillanten worden gewekt en kregen ze opdracht om zich te wassen.
Dat was niet bepaald een leuk karwei en we waren ze dan ook dankbaar als ze weigerden zich te wassen en in bed wilden blijven.
NACHTVERBLIJF
Mensen die ’s nachts aan het bureau kwamen en geen onderdak hadden, konden dat op het bureau krijgen.
In de ruimten stonden stapelbedden die regelmatig druk werden bezocht .
De agenten van de nachtdienst (meestal de jongsten) moesten de ‘gasten’ voor het slapen gaan laten douchen als dat nodig was.
Óf het nodig was werd meestal door de geur bepaald.
Deze nachtverblijven hebben tot in de zeventiger jaren bestaan. Toen ging men zich realiseren dat men als overheid een zeker risico liep als er bijvoorbeeld ’s nachts een van de gasten overleed.
Paul van Rooij en Wim Ghijsen
Nadat Veenstra met pensioen ging werden als arrestantenbewaarder aangesteld: Paul van Rooij en later Wim Ghijssen. Ze zorgden ervoor dat de cellen werden gecontroleerd, wat na iedere controle op een lijst die op de celdeur hing, moest worden aangetekend. Verder was het hun taak de arrestanten te eten te geven, toiletten door te spoelen omdat dit niet vanuit de cel mogelijk was, en arrestanten op verzoek van de recherche of andere diensten over te brengen naar verhoorkamers elders in het gebouw. Daarbij werden ze vaak geassisteerd door agenten die in de agentenwacht zaten vanwege pauze of het afwerken van schriftelijk werk. Later werden ook niet politiemensen in vaste dienst als arrestantenbewaarder aangenomen.
vlnr: J.Libregts-P.Westbroek-Louis Hendriks-W. van de Ven-J. van de Hurk-J.Wullems-Toni Mansvelders-S.Vrijhoff-T.Coolen
Pas na de verhuizing naar het nieuwe bureau aan de Mathildelaan veranderde er wezenlijk iets. Het aantal cellen werd over twee verdiepingen uitgebreid tot in totaal 40. In 1985 waren daar 8 arrestantenbewaarders verantwoordelijk voor die in een 24 uurs continuedienst werken.
En dat was een behoorlijke klus.
Iedere dag begint voor de arrestant om 6 uur. Dan krijgen ze gelegenheid zich te wassen en te scheren. Ook nu nog vinden velen dat te vroeg en blijven liggen. Daarna ontbijt verzorgen waarbij iedere arrestant recht heeft op maximaal 6 boterhammen in de ochtend en 8 's avonds.
Na het ontbijt begint het rennen. Het ene na het andere verzoek komt van andere afdelingen om arrestanten naar verhoorkamers over te brengen of om en foto's en vingerafdrukken van te nemen.
Verder heeft een arrestant twee keer per dag recht om gelucht te worden. Minimaal 15 en maximaal 30 minuten.
Ook is er een verschil onder de gasten voor wat betreft de rechten. Zo hebben arrestanten die 'gewoon' in verzekering zijn gesteld minder rechten dan de arrestanten die op verzoek van Justitie in Den Bosch (vanwege plaatsgebrek in het Huis van Bewaring) in Eindhoven zijn ondergebracht. Deze laatsten mogen bijvoorbeeld 's morgens hun dekens in de cel houden, terwijl de anderen die om 6 uur moeten inleveren. Ook hebben de klanten uit Den Bosch recht op recreatie. Dat houdt in dat ze met maximaal 4 man in een recreatieruimte zitten waar ze de mogelijkheid hebben met elkaar te praten, tv. te kijken, lezen of brieven schrijven.
Dat is een heel groot verschil met wat ze in het Huis van Bewaring mogen. Daar mogen ze bijvoorbeeld werken en worden er avondjes georganiseerd. Toch beginnen de meesten pas na een week of twee te klagen over het strakkere regiem.
Het complex werd schoongehouden door Louis Hendriks die ook iedere dag voor de warme maaltijden moest zorgen. Diepvriesmaaltijden verzamelen, opwarmen en rondbrengen.
Verder legt de administratie bij arrestantenzorg een behoorlijke druk op het werk. Een greep uit de lijsten die in 1985 moeten worden bijgehouden:
- Een arrestantenlijst
- Een arrestantenkaart
- Een medicijnenlijst
- Een financiënlijst
- Een bezoekerslijst
- Een recreatielijst
- Een rekeningenlijst voor doktersbezoek
- Een goederenlijst
- Een waslijst
- Een rondeboek
- Een memobord
- Een lijst waarop te zien is waar de arrestanten overdag zitten
Pas rond 9 uur 's avonds wordt het over het algemeen wat rustiger in het arrestantencomplex. Dan breekt de nacht aan waarin 3 keer per uur alle cellen moeten worden gecontroleerd wat ook weer moet worden vastgelegd in het rondeboek.
Nadat arrestanten waren ingesloten werd er door de meldkamer gekeken of dat van hen al foto’s (drieluik) en signalementbeschrijving waren gemaakt en of er vingerafdrukken waren afgenomen.
Als dat niet het geval was, dan werden via de fax de namen doorgeven aan de arrestantenbewaking. Zij kregen dan de opdracht om dit alles in de loop van de dag te verzorgen. De vingerafdrukformulieren en de fotorolletjes werden naar de technische recherche gestuurd. De signalementbeschrijving werd ingevoerd door arrestantenbewaking in HKS (het geautomatiseerd herkenning systeem wat landelijk te bevragen is).
In het systeem staat ook, onder welk fotonummer de foto is op te vragen. Als de foto’s waren afgedrukt kwamen die weer retour naar arrestantenbewaking om in het fotoarchief op te slaan.
Op deze wijze konden politiemensen 24 uur per dag een foto opvragen. De arrestantenbewaking zorgde er voor dat er van iedere verdachte altijd 5 foto’s beschikbaar waren.
In 1988 werd er in eigen beheer door Frans Smulders van de electronische werkplaats een geautomatiseerd systeem ontwikkeld en gemaakt om bepaalde werkzaamheden vanaf een bedieningspaneel te kunnen uitvoeren. Eerst moesten arrestantenbewaarders naar elke cel lopen waarin de arrestant vroeg om bijv. het toilet door te spoelen of de verlichting aan -of uit te doen. Dat kon vanaf toen vanachter het bureau in de commandokamer.
Simon Vrijhoff
Omdat de taak van de 8 arrestantenbewakers steeds maar werd uitgebreid, werden er in 1990 voor het eerst ook vrouwelijke collega’s aangenomen die tot ongeveer 1994 parttime werkten. Zij hadden in de eerste jaren alleen nachtdienst en in het weekend dagdienst.
Tot en met 1993 werd er nog elke morgen om 06.00 uur, ondersteuning gegeven door de collega’s van Eindhoven centrum Surveillancedienst als die tenminste niet verhinderd waren door andere bezigheden. Die hielpen met het laten wassen van arrestanten.
In 1993 werd daarom besloten om de arrestantenbewaking fors uit te breiden.
Omdat er weinig ruimte was in de huizen van bewaring, kwamen in het algemeen alle arrestanten die in Den Bosch aan de rechter-commissaris waren voorgeleid, weer retour naar het cellencomplex in Eindhoven.
Dit gaf ook extra werk voor arrestantenbewaking, zij kregen omstreeks 17.00 uur een fax binnen van Justitie van elke arrestant die naar Den Bosch was geweest.
Al die faxen moesten betekend worden aan de arrestant.
MOCHT U ALS (OUD)WERKNEMER VAN DEZE AFDELING AANVULLINGEN HEBBEN
MAIL ME DAN AUB.